Mỗi bộ phận của cầu trục đều được thiết kế rất tỉ mỉ, tổng hợp từ rất nhiều thành phần khác nhau để tạo ra một hệ thống hoạt động liền mạch và an toàn. Việc nắm rõ từng bộ phận chi tiết sẽ giúp người dùng biết rõ về chức năng và tầm quan trọng của từng bộ phận khi sử dụng mỗi ngày. Mời bạn cùng theo dõi chi tiết thông tin được DLMECO phân tích đầy đủ trong bài viết sau.
Bộ phận khung chính của cầu trục
Khung cầu trục luôn là thành phần rất quan trọng, sẽ chịu tải trọng chính để nâng đỡ toàn bộ hệ thống. Trong đó được cấu thành từ rất nhiều bộ phận cụ thể dưới đây:
- Dầm chính: Được làm từ thép với cường độ cao và thiết kế để chống uốn cong, xoắn, đảm bảo về độ ổn định mỗi khi chịu tải nặng. Có nhiệm vụ giúp xe đẩy, móc và hỗ trợ đường ray di chuyển trơn tru theo dọc dầm.
- Dầm biên: Phần này được liên kết vuông góc với dầm chính, hỗ trợ cho toàn bộ cầu trục dễ dàng di chuyển trên đường ray. Trong đó, dầm biên được trang bị bộ bánh xe di chuyển và kết cấu di chuyển, nhằm đảm bảo chuyển động ổn định.
- Cabin: Nơi người vận hành sẽ điều khiển hệ thống cầu trục, và thường thiết kế dưới dầm chính hay đặt ở vị trí nhìn dễ dàng nhất. Trong đó, được thiết kế với tầm nhìn tốt, được trang bị bảng điều khiển hay bộ điều khiển nhằm thực hiện quá trình nâng và di chuyển chính xác. Nhằm đảm bảo thoải mái cho người vận hành, cabin trong đó gồm có: điều hòa không khí, thông gió, ghế ngồi,…

Cơ cấu di chuyển trong bộ phận của cầu trục
Phần cơ cấu di chuyển của cầu trục thường được thiết kế trên cao, đặt ở trên dầm chính. Trong đó, với các phần như: bánh xe, động cơ, bộ giảm tốc, phanh và khớp nối,…. Cụ thể về từng thiết bị cấu thành ra bộ phận di chuyển như sau:
- Bánh xe: Đây là thành phần chính trong cơ cấu di chuyển, luôn được lắp tại dầm biên để chạy dọc đường ray và chịu tải trọng của toàn bộ cần cẩu. Trong đó, với thiết kế hai dòng bánh xe: Chủ động và Bị động giúp quá trình di chuyển trơn tru hơn. Các bánh xe luôn được làm bằng thép hợp kim với cường độ cao giúp chống mài mòn và chịu va đập tốt khi tải nặng và chuyển động thường xuyên.
- Động cơ: Với động cơ di chuyển giúp cung cấp năng lượng cho chuyển động ngang của toàn bộ cầu trục và xe đẩy dọc đường ray. Chúng sẽ chuyển đổi năng lượng điện thành chuyển động cơ học, nhằm đảo bảo quá trình di chuyển chính xác và trơn tru.
- Bộ giảm tốc: Đây là phần truyền động giữa động cơ và bánh xe, có nhiệm vụ giảm công suất đầu ra tốc độ của động cơ xuống công suất đầu ra tốc độ thấp. Nhờ vào các bánh răng, chúng luôn đảm bảo lực kéo đủ để cẩu di chuyển trơn tru theo dọc đường ray. Sử dụng vật liệu có độ bền cao, chống bị mài mòn, giảm tốc luôn được thiết kế có tuổi thọ cao hơn khi khởi động. Đặc biệt, tỷ số truyền chính xác luôn đảm bảo việc khởi động, dừng và định vị chính xác.
- Đĩa phanh: Đây là thiết bị an toàn luôn đảm bảo cầu trục dừng đúng điểm trên đường ray, thường lắp trên trục ra của động cơ và hoạt động nhờ vào lực cơ học hay lực điện tử. Mỗi khi phanh sẽ nhanh chóng đưa lực để dừng hệ thống hoạt động rất chính xác và ngăn mọi chuyển động. Được sử dụng vật liệu chống mài mòn, với thiết kế chính xác trong từng linh kiện luôn đảm bảo khả năng hoạt động tốt với chịu tải cao, có tính bảo vệ quá nhiệt và điều chỉnh tự động để duy trì phanh hiệu quả.
- Khớp nối: Phần này được kết nối với động cơ nhờ vào hộp số cùng bánh xe, có nhiệm vụ truyền mô-men xoắn và điều chỉnh về độ lệch nhỏ từ các trục được kết nối. Trong mỗi ứng dụng cần cẩu, thiết bị này luôn được hấp thụ các hoạt động đột ngột và rung mạnh khi vận hành, nhằm đảm bảo quá trình truyền động diễn ra mượt mà.

Phần cơ cấu nâng hạ của cầu trục
Trong hệ thống cầu trục – cổng trục, với phần cơ cấu nâng hạ gồm có xe con, pa lăng, tời,… tất cả đều có nhiệm vụ nâng hạ và di chuyển hàng hóa với khối lượng nặng đến vị trí quy định. Cụ thể các thành phần chính để tạo ra cơ cấu nâng hạ như sau:
- Ròng rọc: Đây là thành phần quan trọng được dùng để dẫn hướng cáp thép, với khả năng chịu tại cao từ cáp thép, ròng rọc luôn giúp chia sẻ hiệu quả cao về tải trọng nâng và tăng cường khả năng nâng của cầu trục. Trong đó, có ròng rọc cố định và ròng rọc chuyển động, giúp di chuyển cùng với tải trọng và làm giảm lực kéo cần thiết nhất.
- Móc cẩu: Luôn được dùng để gắn và mang tải, làm từ thép hợp kim có cường độ cao và trang bị chốt an toàn giúp ngăn chặn tình trạng thả tải đột ngột khi vận hành. Có thể sử dụng móc đơn hay móc đôi, phù hợp theo tải trọng từ nhẹ đến trung bình. Không những thế, móc thể thể xoay 360 độ, mang đến điều kiện thuận lợi cho việc xử lý thải từ các góc độ khác nhau và tăng thêm tính linh hoạt trong quá trình vận hành.
- Bộ giảm tốc: Được kết nối động cơ và tăng trọng, giúp truyền động rất hiệu quả và an toàn. Có nhiệm vụ chính là chuyển đổi vòng quay tốc độ cao của động cơ thành đầu ra mô-men xoắn có tốc độ thích hợp để nâng tải hiệu quả và trơn tru. Thiết bị này thường được dùng hộp số nhiều cấp, có tác dụng giảm tốc độ dần trong khi tăng mô-men xoắn để cung cấp công suất cần thiết trong quá trình nâng.
- Phanh: Phần này trong cơ cấu nâng sẽ kiểm soát và giữ tải trọng khi nâng hạ, ngăn việc hạ tải không kiểm soát. Thường được lắp trên trục đầu ra tại động cơ hay bộ giảm tốc, mỗi khi nâng hoặc ở tình huống khẩn cấp, phanh được dùng để giữ tải ổn định vị trí, đảm bảo an toàn khi vận hành.
- Dây cáp: Thành phần thiết yếu sẽ chịu và nâng tải trong cơ cấu nâng hạ, được kết nối với móc, puly và tang giúp cho việc nâng hạ hiệu quả. Về vật liệu sử dụng bền dẻo và khả năng chống ăn mòn khác nhau sẽ tùy thuộc vào ứng dụng của cầu trục có thể dùng để chống ăn mòn. Với sự mài mòn, đứt sợi và biến dạng sẽ làm ảnh hưởng về độ an toàn của cáp thép, vì thế cần kiểm tra và bảo dưỡng thường xuyên để đảm bảo hoạt động tốt nhất.

Hệ thống điện và điều khiển của cầu trục
Bộ phận của cầu trục vẫn không thể thiếu được hệ thống điện và điều khiển. Đây là phần thiết kế khá phức tạp từ rất nhiều thiết bị liên quan dưới đây:
- Thanh cái: Đây là phần dùng để cung cấp điện chính cho cầu trục ở trên cao, được lắp đặt tại một bên đường chạy và gồm có các thanh dẫn điện song song làm từ nhôm hoặc đồng. Thành phần này được dùng để cấp điện liên tục cho cầu trục hoạt động, luôn đảm bảo mọi thiết bị hoạt động không bị gián đoạn. Trong đó gồm các phần: thanh ray, bộ thu, giá đỡ cách điện,… tất cả đều được thiết kế chính xác và lắp đặt cẩn thận để tránh bị tiếp xúc kém hay nhảy mạch của bộ thu.
- Cáp nguồn: Phần lớn được dùng để cung cấp điện ổn định đến tời điện hay xe đây của cần cẩu, hệ thống lái và hệ thống điều khiển. Tất cả các dây cáp luôn được bố trí trên khung hay xe đẩy từ cần cẩu, đều được dẫn hướng nhờ vào thanh trượt hay giá đỡ cáp. Từ đó ẽ giúp cáp di chuyển tự do cho cầu hay xe đẩy mà không bị kéo hay hư hỏng trong suốt quá trình vận hành.
- Điều khiển cầu trục: Được dùng từ rất nhiều loại hình điều khiển các nhau: Điều khiển cabin, điều khiển từ xa và điều khiển mặt dây chuyền. Với mỗi phương pháp đều mang đến những tính năng sử dụng riêng biệt khác nhau cho từng công việc cụ thể nhằm đảm bảo hệ thống hoạt động trơn tru và hiệu quả.

Bộ phận đường ray cho cầu trục
Đối với hệ thống đường ray cho cầu trục luôn giúp các thiết bị dễ dàng di chuyển diễn ra an toàn và hiệu quả. Trong đó gồm có đường ray và chùm đường băng đều mang đến những giá trị sử dụng cụ thể như sau:
- Đường ray: Đây là phần chính giúp chuyển động trơn tru cho cầu trục, được lắp tại dầm chịu lực ở cả hai bên. Được làm từ thép với cường độ cao, có khả năng chống mài mòn và va đập tốt giúp khả năng chịu tải trọng tót. Gồm có các loại như: ray thép, dầm chữ I luôn được chọn lựa đảm bảo về tải trọng và môi trường hoạt động. Được căn chỉnh chính xác trong quá trình lắp đặt luôn đảm bảo việc chuyển động ổn định không bị sai lệch hay rung lắc. Nên kiểm tra thường xuyên về độ mòn, khả năng cố định luôn là điều cần thiết và đồng thời bôi trơn hay thay thế mỗi khi cần thiết để tăng tuổi thọ.
- Chùm đường băng: Thường được lắp đặt tại các cột tòa nhà hay giá đỡ độc lập, cần đảm bảo về độ bền và độ cứng để chịu được trọng lượng, tải trọng và lực động của cần cẩu trong quá trình di chuyển. Dầm sẽ giúp cung cấp một đường đi đảm bảo ổn định cho hệ thống di chuyển trơn tru và được làm từ thép hay bê tông có cường độ cao. Từ đó giúp căn chỉnh và cố định chính xác để duy trình cho đường ray thẳng, năng sự bất ổn làm uốn cong khi hoạt động.

Hệ thống thiết bị bảo vệ an toàn cho cầu trục
Thiết bị bảo vệ an toàn của hệ thống cầu trục luôn đóng vai trò rất quan trọng, giúp bảo vệ an toàn cho cả người vận hành và thiết bị. Trong đó, với các bộ phận được cấu thành như sau:
- Công tắc tắt nguồn khẩn cấp: Giúp nhanh chóng ngắt nguồn điện chính và mạch điều khiển từ cầu trục trong các trường hợp khẩn cấp và thường thiết kế trong tủ phân phối.
- Chuông cảnh báo: Dùng để cung cấp cảnh báo cho công việc nhờ vào công tắc chân.
- Bộ giới hạn quá tải: Được lặt tại cơ cấu nâng, bảo động đạt đến 90% công suất theo định mức và tự động ngắt khi quá tải đến 105%.
- Bảo vệ giới hạn vị trí trên: Đối với thiết bị này sẽ giới hạn trên cơ cấu nâng tự động giúp ngắt nguồn điện mỗi khi móc đạt đến giới hạn trên.
- Công tắc giới hạn hành trình: Thường được lắp ở cả hai bên cầu cùng cơ cấu di chuyển của xe đẩy, giúp ngắt nguồn điện mỗi khi đạt đến giới hạn hành trình và giúp di chuyển ngược lại.
- Chiếu sáng: Luôn đảm bảo hoạt động ở môi trường thiếu ảnh sáng, giúp hỗ trợ tầm nhìn cho người vận hành và đảm bảo an toàn cho khu vực.
- Bộ đệm: Với thiết bị này được lắp tại cuối kết cấu kim loại từ cần cẩu với tác dụng hấp thụ năng lượng và chạm để giảm tác động.

Lời kết
Trên đây là toàn bộ những thông tin đã giúp bạn hoàn toàn hiểu rõ về các bộ phận của cầu trục được cấu thành như thế nào? Từ những thông tin này sẽ giúp bạn dễ dàng hình dung ra một hệ thống nâng hạ đúng theo tiêu chuẩn sử dụng. Từ đó sẽ đảm bảo mọi thành phần trong cầu trục hoạt động hiệu quả là điều cần thiết nhất, vì mỗi thành phần luôn ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu suất và sự an toàn. Ngoài ra, để được hỗ trợ tốt nhất, chỉ cần liên hệ đến DLMECO sẽ được chuyên gia giải đáp và sở hữu thiết bị chất lượng nhất.